21. Hukuk Dairesi 2016/9635 E. , 2018/1476 K.

[İctihat]

21. Hukuk Dairesi 2016/9635 E. , 2018/1476 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, davalılardan işverenlere ait işyerinde geçen çalışmalarının sigorta primine esas olacak aylığının 1.650,00 TL olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R
Dava, davacının davalıya ait işyerinde 01/11/2003-16/04/2012 tarihleri arasında 1650,00 TL ücretle geçen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, ihtilaflı dönemde davacı adına bildirilen sigortalı çalışmanın bulunmadığı, davalıya ait... Adresinde kurulu ... sicil sayılı işyerinin 10/03/2006 tarihinde Kanun kapsamına alındığı, aynı adreste kurulı... Ltd. Şti. ne ait ... sicil sayılı işyerinin 03/04/2000-31/12/2004 tarihleri arasında Kanun kapsamında bulunduğu, ... Sigortacılık A.Ş tarafından davalı ...firması tarafından 2002-2006 arasında hazırlanan tüm poliçelerin numaraları ve açıklama kısmında yazan hazırlayan kişilerin isimlerinin gönderildiği ve açıklama kısmında ... yazılı olan çeşitli tarihli numraları bildirilen poliçe bulunduğunun görüldüğü, ayrıca örnek olarak 2004 ve 2005 tarihli 3 adet poliçenin gönderildiği, davacının ...A.Ş tarafından gönderilen 2011 yılı çeşitli tarihlere ait makbuzlardaki imzanın kendisine ait olduğunu iddia ettiği yine davacı tarafça sunulan 2005-2010 yılları arasında düzenlenmiş çeşitli poliçelerdeki imzanın davacıya ait olduğı iddiasının bulunduğu, davacı, davalı ve bordro tanıklarının dinlenildiği anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa'nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa'nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay'ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı, kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu, niteliği,başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde iş yerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Somut olayda, fiili çalışmanın varlığı anlatılan şekilde araştırılmadan, Mahkemece eksik inceleme ile karar verildiği anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, davalının hangi tarihten itibaren ... Sigorta A.Ş'nin acenteliğini yaptığını araştırmak, vergi kaydının hangi tarihten itibaren hangi adreslerde devam ettiğini sormak, ... Sigorta Acenteliği Ltd. Şti. 'nin ortakları, kuruluş tarihi ve tüm adreslerini dosya kapsamına almak, davacıdan da sorularak ... Sigorta Acenteliği Ltd. Şti. faaliyetini ve davalı ile aralarında organik bağ bulunup bulunmadığını ortaya koymak, organik bağ bulunduğunun anlaşılması halinde ... sicil sayılı işyerinin dönem bordrolarını getirtmek ve bordro tanıklarının beyanlarına başvurmak, davacının imzaların kendisine ait olduğunu iddia ettiği belgeler üzerinde imza incelemesi yaptırmak,davacıdan ücretini nasıl aldığını sormak, ... Kurumu, zabıta, emniyet ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği,süresi ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak suretiyle tanık beyanalrı arasındaki çelişkiyi gidermek ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine,
20/02/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.