22. Hukuk Dairesi 2017/11319 E. , 2018/5252 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2017/11319 E. , 2018/5252 K.

'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVACILAR : 1-...
2-...
3-...
4-... ADLARINA VEKİLLERİ
AVUKAT ...
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı-mirasçılar vekili, dava ve birleşen dava ile müvekkillerinin murisinin davalılar bünyesinde çalıştığını, iş sözleşmesinin ölüm ile son bulduğunu belirterek kıdem tazminatı, fazla çalışma ve yıllık izin ücreti alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Dava ve birleşen dosya davalıları, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda dava ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karar, süresi içerisinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Taraflar arasında öncelikle çözümlenmesi gereken uyuşmazlık, mirasbırakanın hak kazandığı ileri sürülen işçilik alacakları açısından, mirasçıların kendi paylarına yönelik dava açma haklarının bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
6100 sayılı HMK.’un 114/1.d maddesi uyarınca “Tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları” dava şartıdır. Aynı kanunun devam eden 115/2 maddesine göre ise “Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Ancak, dava şartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için kesin süre verir. Bu süre içinde dava şartı noksanlığı giderilmemişse davayı dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddeder”.
Miras bırakanın davacılar dışında bir başka mirasçısının bulunduğu dosyaya sunulan veraset ilamından anlaşılmaktadır.
TMK 640/II maddesinde; 'miras bırakanın ölümü ile birlikte paylaşmaya kadar mirasçılar arasında terekedeki bütün hak ve borçları kapsayan bir ortaklığın meydana geleceği, mirasçıların terekeye el birliği ile sahip olacakları, sözleşme veya kanundan doğan temsil ya da yönetim yetkisi saklı kalmak üzere terekeye ait bütün haklar üzerinde birlikte tasarruf edecekleri' Aynı maddenin IV maddesine “Mirasçılardan her birinin, terekedeki hakların korunmasını isteyebileceği, sağlanan korumadan mirasçılardan hepsinin yararlanacağı ”öngörülmüştür.
TMK 701/II maddesinde ise 'el birliği mülkiyetinde ortakların belirlenmiş payları olmayıp her birinin hakkının ortaklığa ait malların tamamına yaygın olacağı' hükme bağlanmıştır.
TMK. mad. 640/IV hükmü, mirasçılardan biri ya da bir kısmının başvurabileceği yasal yolları 'terekedeki hakların korunması' ile sınırlı tutmuştur. Açılan dava veya başvurulan yasal yolun bu nitelikte olmadığı durumlarda ana kural (TMK. mad. 701/II) geçerli olup, bir ya da bir kısım mirasçının istemi, sıfat yokluğundan reddedilecektir.
Elbirliğiyle hak sahipliği, terekedeki mallar üzerinde elbirliğiyle mülkiyet hakkı; haklar üzerinde ise, elbirliğiyle alacak hakkı, elbirliğiyle telif hakkı vs. biçiminde tezahür etmekte ve bunun bir görünüm biçimi olarak da mirasbırakanın bir bankadaki mevduat hesabı üzerinde de, elbirliğiyle hesap hükümlerinin cari olacağı bir durum ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, tüm mirasçıların ortak hareket etmediği (MK 640/11), miras ortaklığına temsilci atanmadığı (MK640/III) ya da elbirliğiyle hak sahipliğinin paylı hak sahipliğine dönüştürülmediği (MK 644) durumlarda, bazı mirasçıların mirasçılık belgesine dayanarak murisin işçilik alacakları üzerinde tek başına tasarrufta bulunması mümkün değildir.
Somut olayda, davacıların murislerinin, hak kazandığı kıdem tazminatı ve diğer işçilik alacaklarının ödenmesine ilişkin istemi 'terekedeki hakların korunması' ile ilgili olmayıp terekedeki haktan yararlanmaya yönelik bulunmaktadır. Böyle bir durumda ana kural gereğince birlikte hareket etme gereği vardır.
Bu durumda alacakların tahsili konusunda mirası reddetmeyen tüm mirasçıların birlikte dava açması veya miras ortaklığına temsilci atanması yahut TMK' nun 644. maddesi uyarınca iştirak halinde mülkiyetin müşterek mülkiyete dönüştürülmesi gerekmektedir. Davacılar elbirliği ortaklığının müşterek mülkiyete dönüştüğüne dair iddiada bulunmamışlardır. Diğer mirasçının davaya dahil edilmesi yada miras ortaklığına temsilci atanması veya elbirliğiyle hak sahipliğinin paylı hak sahipliğine dönüştürülmesi için 6100 sayılı HMK.’un 115/2 maddesi uyarınca süre verilmesi, süre sonunda giderildiği takdirde davaya devam edilerek esas hakkında karar verilmesi, eksiklik süre sonunda giderilmediği takdirde ise davanın aynı madde uyarınca dava şartı yokluğu nedeni ile usulden reddine karar verilmesi gereklidir.Mahkemece tamamlanabilir dava şartının yerine getirilmesi için süre verilmeden yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
2- Kabule göre;
4857 Sayılı İş Kanunu'nun 120 nci maddesi yollamasıyla, halen yürürlükte bulunan 1475 Sayılı Yasanın 14 üncü maddesinin on birinci fıkrası hükmüne göre, kıdem tazminatının gününde ödenmemesi durumunda mevduata uygulanan en yüksek faize karar verilmelidir. Faiz başlangıcı fesih tarihi olmalıdır. İş sözleşmesinin ölüm ya da diğer nedenlerle son bulması faiz başlangıcını değiştirmez.
Hüküm altına alınan kıdem tazminatının tamamına fesih tarihinden itibaren faiz yürütülmesi gerekirken bu husus gözetilmeden karar verilmesi hatalıdır.
Yine, birlikte çalışan davacı tanığının beyanlarına göre, davacının ayda üç hafta , haftada altı gün 08:00-18:00 saatleri arasında günlük kanuni bir saat ara dinlenme ile çalıştığı, haftada dokuz saat fazla mesai yaptığı; ayda bir hafta aynı saatler arasında beş gün çalıştığı ve fazla çalışma yapmadığı anlaşılmaktadır. Fazla çalışma ücreti alacağının bu kabule göre hesaplanarak hüküm altına alınması gerekirken tümü ile reddedilmesi de isabetli olmamıştır.
SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgilisine iadesine, 28.02.2018 gününde oybirliği ile karar verildi.

Ş.K.