TEMERRÜTE DÜŞÜRÜLMEDEN TEMERRÜT FAİZİ TALEP ETMESİ MÜMKÜN DEĞİLDİR
Gönderilme zamanı: 26 Kas 2021, 21:49
SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME HÜKÜMLERİNE GÖRE BORÇLUDAN FAİZ TALEP EDİLEBİLMESİ İÇİN, ZENGİNLEŞENİN ALEYHİNE İHTAR VEYA TAKİP-DAVA İLE TEMERRÜDE DÜŞÜRMESİ GEREKLİDİR. TEMERRÜTE DÜŞÜRÜLMEDEN TEMERRÜT FAİZİ TALEP ETMESİ MÜMKÜN DEĞİLDİR.
(Karar Tarihi : 15.03.2018)
T,C
YARGITAY
3.HUKUK DAİRESİ
ESAS NO:2018/1975
KARAR NO:2018/2508
KARAR TARİHİ:15.03.2018
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
10/07/1940 gün ve 2/7 sayılı İçtihadı Birleştirme kararına göre, geçersiz taşınmaz satışında verilen satış bedeline alıcı faiz, taşınmazın kullanılmasından dolayı da satıcı ecrimisil veya kira bedeli isteyemez.
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
KARAR
Davacı, davalı ile yapmış olduğu harici satış sözleşmesi ile, ... ili ... ilçesi 220, 221 ve 222 parsel sayılı taşınmazlarda davalının babasından kalma 50.000 metrekarelik hisseyi satın aldığını ve bedelini çek ile ödediğini, ancak davalının taşınmazları devretmediğini, ödediği satış bedelinin iadesi için davalı hakkında ... 1.İcra Müdürlüğü 2013/2126 E. Sayılı dosyası ile icra takibi başlattıklarını ve fakat davalının itirazı üzerine takibin durduğunu belirterek, davalının icra takip dosyasına vaki itirazının iptali ile takibin devamına, asıl alacağın %20 sinden aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı, davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece; davanın kabulü ile, ... 1 İcra Müdürlüğünün 2013/2126 sayılı takibe davalı tarafından yapılan itirazın iptaline, takibin devamına, asıl alacak olan 12.000,00 TL'nin % 20'si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1-) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-) Dava, harici taşınmaz satışı nedeniyle ödenen bedelin iadesi istemine ilişkindir.
Davacı, davalı ile aralarında akdedilen bila tarihli sözleşme gereğince taşınmaz bedeli karşılığında ödediği 12.000 TL'nin iadesi için davalı hakkında ... 1.İcra Müdürlüğü'nün 2013/2126 esas sayılı dosyası ile, 12.000 TL asıl alacak ve 1.104,82 TL işlemiş reeskont-avans olmak üzere toplam 13.104,82 TL üzerinden, asıl alacağa takip tarihinden itibaren reeskont-avans faiz işletilmek üzere icra takibi başlatmış olup, davalının itirazı üzerine icra takibin durmasına karar verilmiş ve iş bu itirazın iptali için eldeki dava açılmıştır. Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda davalının itirazının iptali ile takibin devamına yönünde hüküm kurularak, icra takibinin takip talebindeki mevcut şartlarla devamına karar verilmiştir.
Tapulu taşınmazların satışına ilişkin sözleşme, resmi şekilde yapılmadığı için TMK'nun 706, TBK'nun 237. (BK.'nun 213), Tapu Kanununun 26. ve Noterlik Kanununun 60. maddeleri uyarınca hukuken geçersizdir. Geçersiz sözleşmeler taraflarına geçerli sözleşmelerde olduğu gibi hak ve borç doğurmaz. Taraflar verdiklerini sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilir. Bununla birlikte davacı, satın almış olduğu taşınmazı iade etmeden ödediği satış bedeli için faiz talep edemez.
10/07/1940 gün ve 2/7 sayılı İçtihadı Birleştirme kararına göre, geçersiz taşınmaz satışında verilen satış bedeline alıcı faiz, taşınmazın kullanılmasından dolayı da satıcı ecrimisil veya kira bedeli isteyemez. Davaya konu taşınmaz satış sözleşmesi geçersiz olduğuna göre, her geçersiz satışta olduğu gibi taraflar aldıklarını sebepsiz iktisap hükümleri dairesinde iade ile yükümlü olmakla birlikte, taşınmaza zilyet olan davacı zilyetliği devam ettiği sürece satış bedeline faiz işletilmesini talep edemeyecektir.
Somut olayda; davalı temyiz dilekçesindeki beyanlarında davaya konu taşınmazın halen davacının tasarrufunda olduğunu belirtmiştir. Ne var ki dosya kapsamından dava tarihinde taşınmazın kim tarafından kullanıldığı hususu anlaşılamamaktadır, mahkemece de bu yönde bir araştırma yapılmamıştır. Taşınmaz halen davacının kullanımında ise davacının ancak iade tarihinden itibaren faiz isteyebileceği düşünülmeden, davalının itirazının iptali ile takibin devamına yönünde hüküm kurulmak suretiyle, icra takip dosyasındaki talebe göre davacı lehine takip tarihinden itibaren faize karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
3-) Muaccel bir borcun borçlusu, alacaklının ihtarıyla temerrüde düşer. Temerrüt, ya bir ihtar ile ya da dava açılması suretiyle gerçekleşir. (TBK m. 117; BK m.101)
Sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre borçludan faiz talep edilebilmesi için zenginleşenin bir ihtar ile ya da aleyhine bir takip ya da dava açılmak suretiyle temerrüde düşürülmesi gerekir. Borçlunun temerrüdü, borçluya gönderilen ihtarnamenin tebliğinden veya ihtarnamede ödeme için süre verilmişse bu sürenin bitiminden itibaren oluşur. İade talebinde bulunulmadan temerrüt faizi işlemez.
Somut olayda; davacı tarafından, davalının icra takip tarihinden önce temerrüde düşürüldüğünü gösteren bir belge sunulmamıştır. Bu nedenle, mahkemece "davalının itirazının iptali ile takibin devamına" şeklinde hüküm kurulmak suretiyle, icra takibinde talep edildiği şekilde işlemiş faize karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
4-) Bununla birlikte, somut olayda taraflar arasındaki ilişkinin ticari iş niteliğinde olmamasına ve davacının da tacir sıfatı bulunmamasına göre, mahkemece dava konusu alacağa icra takibinde talep edildiği şekilde avans faiz yürütülmüş olması da doğru değildir.
KARAR : Yukarıda birinci bendde açıklanan nedenlerle, davalı tarafın sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci, üçüncü ve dördüncü bendde açıklanan nedenlerle hükmün HUMK'nun 428. maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 15.03.2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
İlgili Mevzuat Hükmü : Türk Borçlar Kanunu (Yeni) MADDE 117 :Muaccel bir borcun borçlusu, alacaklının ihtarıyla temerrüde düşer.
Borcun ifa edileceği gün, birlikte belirlenmiş veya sözleşmede saklı tutulan bir hakka dayanarak taraflardan biri usulüne uygun bir bildirimde bulunmak suretiyle belirlemişse, bu günün geçmesiyle; haksız fiilde fiilin işlendiği, sebepsiz zenginleşmede ise zenginleşmenin gerçekleştiği tarihte borçlu temerrüde düşmüş olur. Ancak sebepsiz zenginleşenin iyiniyetli olduğu hâllerde temerrüt için bildirim şarttır.
(Karar Tarihi : 15.03.2018)
T,C
YARGITAY
3.HUKUK DAİRESİ
ESAS NO:2018/1975
KARAR NO:2018/2508
KARAR TARİHİ:15.03.2018
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
10/07/1940 gün ve 2/7 sayılı İçtihadı Birleştirme kararına göre, geçersiz taşınmaz satışında verilen satış bedeline alıcı faiz, taşınmazın kullanılmasından dolayı da satıcı ecrimisil veya kira bedeli isteyemez.
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
KARAR
Davacı, davalı ile yapmış olduğu harici satış sözleşmesi ile, ... ili ... ilçesi 220, 221 ve 222 parsel sayılı taşınmazlarda davalının babasından kalma 50.000 metrekarelik hisseyi satın aldığını ve bedelini çek ile ödediğini, ancak davalının taşınmazları devretmediğini, ödediği satış bedelinin iadesi için davalı hakkında ... 1.İcra Müdürlüğü 2013/2126 E. Sayılı dosyası ile icra takibi başlattıklarını ve fakat davalının itirazı üzerine takibin durduğunu belirterek, davalının icra takip dosyasına vaki itirazının iptali ile takibin devamına, asıl alacağın %20 sinden aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı, davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece; davanın kabulü ile, ... 1 İcra Müdürlüğünün 2013/2126 sayılı takibe davalı tarafından yapılan itirazın iptaline, takibin devamına, asıl alacak olan 12.000,00 TL'nin % 20'si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1-) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-) Dava, harici taşınmaz satışı nedeniyle ödenen bedelin iadesi istemine ilişkindir.
Davacı, davalı ile aralarında akdedilen bila tarihli sözleşme gereğince taşınmaz bedeli karşılığında ödediği 12.000 TL'nin iadesi için davalı hakkında ... 1.İcra Müdürlüğü'nün 2013/2126 esas sayılı dosyası ile, 12.000 TL asıl alacak ve 1.104,82 TL işlemiş reeskont-avans olmak üzere toplam 13.104,82 TL üzerinden, asıl alacağa takip tarihinden itibaren reeskont-avans faiz işletilmek üzere icra takibi başlatmış olup, davalının itirazı üzerine icra takibin durmasına karar verilmiş ve iş bu itirazın iptali için eldeki dava açılmıştır. Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda davalının itirazının iptali ile takibin devamına yönünde hüküm kurularak, icra takibinin takip talebindeki mevcut şartlarla devamına karar verilmiştir.
Tapulu taşınmazların satışına ilişkin sözleşme, resmi şekilde yapılmadığı için TMK'nun 706, TBK'nun 237. (BK.'nun 213), Tapu Kanununun 26. ve Noterlik Kanununun 60. maddeleri uyarınca hukuken geçersizdir. Geçersiz sözleşmeler taraflarına geçerli sözleşmelerde olduğu gibi hak ve borç doğurmaz. Taraflar verdiklerini sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilir. Bununla birlikte davacı, satın almış olduğu taşınmazı iade etmeden ödediği satış bedeli için faiz talep edemez.
10/07/1940 gün ve 2/7 sayılı İçtihadı Birleştirme kararına göre, geçersiz taşınmaz satışında verilen satış bedeline alıcı faiz, taşınmazın kullanılmasından dolayı da satıcı ecrimisil veya kira bedeli isteyemez. Davaya konu taşınmaz satış sözleşmesi geçersiz olduğuna göre, her geçersiz satışta olduğu gibi taraflar aldıklarını sebepsiz iktisap hükümleri dairesinde iade ile yükümlü olmakla birlikte, taşınmaza zilyet olan davacı zilyetliği devam ettiği sürece satış bedeline faiz işletilmesini talep edemeyecektir.
Somut olayda; davalı temyiz dilekçesindeki beyanlarında davaya konu taşınmazın halen davacının tasarrufunda olduğunu belirtmiştir. Ne var ki dosya kapsamından dava tarihinde taşınmazın kim tarafından kullanıldığı hususu anlaşılamamaktadır, mahkemece de bu yönde bir araştırma yapılmamıştır. Taşınmaz halen davacının kullanımında ise davacının ancak iade tarihinden itibaren faiz isteyebileceği düşünülmeden, davalının itirazının iptali ile takibin devamına yönünde hüküm kurulmak suretiyle, icra takip dosyasındaki talebe göre davacı lehine takip tarihinden itibaren faize karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
3-) Muaccel bir borcun borçlusu, alacaklının ihtarıyla temerrüde düşer. Temerrüt, ya bir ihtar ile ya da dava açılması suretiyle gerçekleşir. (TBK m. 117; BK m.101)
Sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre borçludan faiz talep edilebilmesi için zenginleşenin bir ihtar ile ya da aleyhine bir takip ya da dava açılmak suretiyle temerrüde düşürülmesi gerekir. Borçlunun temerrüdü, borçluya gönderilen ihtarnamenin tebliğinden veya ihtarnamede ödeme için süre verilmişse bu sürenin bitiminden itibaren oluşur. İade talebinde bulunulmadan temerrüt faizi işlemez.
Somut olayda; davacı tarafından, davalının icra takip tarihinden önce temerrüde düşürüldüğünü gösteren bir belge sunulmamıştır. Bu nedenle, mahkemece "davalının itirazının iptali ile takibin devamına" şeklinde hüküm kurulmak suretiyle, icra takibinde talep edildiği şekilde işlemiş faize karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
4-) Bununla birlikte, somut olayda taraflar arasındaki ilişkinin ticari iş niteliğinde olmamasına ve davacının da tacir sıfatı bulunmamasına göre, mahkemece dava konusu alacağa icra takibinde talep edildiği şekilde avans faiz yürütülmüş olması da doğru değildir.
KARAR : Yukarıda birinci bendde açıklanan nedenlerle, davalı tarafın sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci, üçüncü ve dördüncü bendde açıklanan nedenlerle hükmün HUMK'nun 428. maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 15.03.2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
İlgili Mevzuat Hükmü : Türk Borçlar Kanunu (Yeni) MADDE 117 :Muaccel bir borcun borçlusu, alacaklının ihtarıyla temerrüde düşer.
Borcun ifa edileceği gün, birlikte belirlenmiş veya sözleşmede saklı tutulan bir hakka dayanarak taraflardan biri usulüne uygun bir bildirimde bulunmak suretiyle belirlemişse, bu günün geçmesiyle; haksız fiilde fiilin işlendiği, sebepsiz zenginleşmede ise zenginleşmenin gerçekleştiği tarihte borçlu temerrüde düşmüş olur. Ancak sebepsiz zenginleşenin iyiniyetli olduğu hâllerde temerrüt için bildirim şarttır.