Talimatla Kıymet Takdiri Yapılması ve Satışlarda Tüm Yetki Talimat İcra Dairesinindir

[Hepsihukuk]

T.C.
YARGITAY
HUKUK GENEL KURULU

E. 2002/12-44
K. 2002/74
T. 13.2.2002

• ŞİKAYET DAVASI ( Hazedilen Malların Artırma ve İhalesine Yönelik Şikayet )
• ARTIRMAYA YÖNELİK ŞİKAYET ( Talimat İcra Dairesinin Bağlı Olduğu Tetkik Merciince Çözümlenmesinin Gerekmesi )
• İHALEYE YÖNELİK ŞİKAYET ( Talimat İcra Dairesinin Bağlı Olduğu Tetkik Merciince Çözümlenmesinin Gerekmesi )
• İSTİNABE OLUNAN İCRA DAİRESİ ( Artırma ve İhaleye Yönelik Şikayetlerin Talimat İcra Dairesinin Bağlı Olduğu Tetkik Merciince Çözümlenmesinin Gerekmesi )
• HACZEDİLEN MALLARIN BAŞKA YERDE OLMASI ( Satışın İstinabe Suretiyle Yapılması )
2004/m.34,50,79,360,128,114,126

ÖZET : Haczedilen mallar başka bir yerde bulunduğu takdirde satış, istinabe suretiyle yapılır. Artırma ve ihaleye mütedair ihtilaflar istinabe olunan icra dairesinin tabi bulunduğu tetkik merciince hallolunur.

DAVA : Taraflar arasındaki "şikayet" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda;

Ankara İcra Tetkik Mercii Hakimliği'nce davanın yetki yönünden reddine dair verilen 26.2.2001 gün ve 2001/84 E. - 80 K. sayılı kararın incelenmesi davacı vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 12. Hukuk Dairesi'nin 26.4.2001 gün ve 2001/6710-7117 sayılı ilamı ile ( ...İİK.'nun 360. maddesi gereğince artırma ve ihaleye yönelik işlemlerin talimat icra dairesinin bağlı olduğu tetkik merciince çözümlenmesi gerekir. Müşteki, Ankara İcra Müdürlüğünce yapılan satış hazırlığı işlemlerine karşı Ankara İcra Dairesi'nin bağlı olduğu Ankara İcra Tetkik Merciine başvurduğundan şikayetin esası incelenerek bir karar verilmesi gerekirken yetkisizlik kararı verilmesi isabetsizdir... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : Takip hukukunda yetkiyi belirleyen kurallar İİK.'nun 34 ve 50. maddelerinde düzenlenmiştir. Genel nitelikteki bu hükümlerden ayrı olarak sevkedilen ve olayımızda da uygulanması zorunlu bulunan İİK.'nun 360. maddesinde ise "...Haczedilen mallar başka bir yerde bulunduğu takdirde satış, istinabe suretiyle yapılır. Artırma ve ihaleye mütedair ihtilaflar istinabe olunan icra dairesinin tabi bulunduğu tetkik merciince hallolunur..." hükmüne yer verildiği görülmektedir. Aynı kanunun 79. maddesinde de, haczolunacak malların başka yerde bulunması halinde, haciz işleminin talimatla uygulanacağı ve hacizle ilgili şikayetlerin istinabe olunan icra dairesinin tabi bulunduğu tetkik merciince çözümleneceği kuralı getirilmiş, haciz ile "artırma ve ihaleye" yönelik şikayetlerin incelenmesinde aynı yetki kuralı tekrar edilmiştir.

İİK.'nun 360. maddesinde yer alan kural, bu tür uyuşmazlıklarda işlemi yapan icra dairesinin denetlenmesinde o yer tetkik merciinin yetkili olduğunu vurgulayan İİK.'nun 4. maddesi ile de bütünlük arzetmektedir. Artırma ve ihale ile ilgili delillerin en çabuk ve en iyi şekilde toplanması, süratle incelenip isabetle değerlendirilmesi, ancak işlemi yapan memurun bulunduğu yer icra tetkik merciinde olanaklıdır. İşte tarafların yararı nedeniyle genel yetki kuralından ayrık olarak getirilen bu hükümlerin kamu düzeni düşüncesinden kaynaklandığı ve re'sen gözetileceği hiçbir kuşku ve duraksamayı gerektirmeyecek derecede açıktır.

Yukarıdaki değerlendirmelerin ışığında kıymet takdiri raporunun hazırlanması, bunun ilgililere tebliği, İİK.'nun 128/1. maddesine göre "satışın başlamasından evvel" tapu kaydı getirtilip buna göre mükellefıyetler listesinin hazırlanması ve tebliği, satıştan önce taşınmazın son imar durumlarının araştırılması, satış ilanının İİK.'nun 114 ve 126. maddelerine göre düzenlenip yapılması gibi işlemlerin talimat icra dairesince yürütülmesi ve memurun anılan işlemlerinin denetlenmesinin ise o yer tetkik merciince yerine getirilmesi sağlıklı ve amacına uygun bir satış için gerekli bulunmaktadır.

Her ne kadar "satışın durdurulması" yönünde karar verme yetkisi asıl icra dairesinin ise de, somut olayda satışın durdurulması istemine dayanak yapılan ve yukarıda tartışılan nedenler talimat icra dairesinin yetkisinde olup, İİK.'nun 360. maddesinde öngörülen kuralı değiştirmez. O halde, özel daire bozma ilamına uyulması gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Davacı borçlular vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının özel daire bozma kararında ve yukanda gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.'nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 13.2.2002 gününde oybirliği ile karar verildi.