4. Hukuk Dairesi 2016/9720 E. , 2018/3299 K.

[İctihat]

4. Hukuk Dairesi 2016/9720 E. , 2018/3299 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine 19/06/2015 gününde verilen dilekçe ile haksız şikayet nedeniyle manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne dair verilen 05/02/2016 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, haksız şikayet nedeniyle manevi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş karar, davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Davacı vekili davalının müvekkili hakkında ...’e yaptığı başvuruda asılsız iddia ve iftiralarda bulunduğunu, şikayet sonucu müvekkili hakkında ... Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2014/3994 soruşturma sayılı dosyası ile soruşturma başlatıldığını, takipsizlik kararı verildiğini, davalının iftira suçundan yargılandığını ve ceza aldığını, müvekkilinin hiç bir siyasi, dini bir grup veya parti ile ilişkisi olmadığını, olumsuz isnatlar nedeniyle toplum içinde onurunun zedelendiğini ve çalışma performansının olumsuz yönde etkilendiğini belirterek, haksız şikayet sebebiyle uğranılan manevi zararının tazmini isteminde bulunmuştur.
Davalı vekili müvekkilinin yaşadığı ilçede personel ve öğrenci taşıma işi yaptığını, ticari araçları ile adliyeye keşif aracı temin ettiğini, bu işlemler sırasında yaşanan olumsuzlukları ... aracılığı ile dile getirdiğini ve Anayasal şikayet hakkını kullandığını belirterek, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece davalının, davacı hakkında olumsuz isnatlarda bulunduğu, iftira suçundan mahkumiyetine karar verildiği ve bu isnatların davacının kişilik değerlerine saldırı oluşturduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Şikayet hakkı, diğer bir deyimle hak arama özgürlüğü Anayasa’nın 36. maddesinde “Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir” şeklinde yer almıştır. Hak arama özgürlüğü bu şekilde güvence altına alınmış olup kişiler, gerek yargı mercileri önünde gerekse yetkili kurum ve kuruluşlara başvurmak suretiyle kendilerine zarar verenlere karşı haklarının korunmasını, yasal işlem yapılmasını ve cezalandırılmalarını isteme hak ve yetkilerine sahiptir.
Anayasa’nın güvence altına aldığı hak arama özgürlüğünün yanında, yine Anayasa'nın “Temel Haklar ve Hürriyetlerin Niteliği” başlığını taşıyan 12. maddesinde herkesin kişiliğine bağlı dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve özgürlüklere sahip olduğu belirtildikten başka, 17. maddesinde de, herkesin yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahip bulunduğu da düzenleme altına alınmış bulunmaktadır. Türk Medeni Kanunu’nun 24. maddesinde, kişilik haklarına yapılan saldırının unsurları belirtilmiş ve hukuka aykırılığı açıklanmıştır. 25. maddesinde ise, kişilik haklarına karşı yapılan saldırının dava yolu ile korunacağı açıklanmış, BK’nın 49. maddesinde ise saldırının yaptırımı düzenlenmiştir.
Hak arama özgürlüğü ile kişilik haklarının karşı karşıya geldiği durumlarda hukuk düzeninin bu iki değeri aynı zamanda koruma altına alması düşünülemez. Daha az üstün olan yararın, daha çok üstün tutulması gereken yarar karşısında o olayda ve o an için korumasız kalmasının uygunluğu kabul edilecektir. Hak arama özgürlüğü, diğer özgürlüklerde olduğu gibi sınırsız olmayıp kişi salt başkasını zararlandırmak için bu hakkı kullanamaz. Bu hakkın hukuken korunabilmesi ve yerinde kullanıldığının kabul edilebilmesi için şikayet edilenin cezalandırılmasını veya sorumlu tutulmasını gerektirecek yeterli kanıtların mevcut olması da zorunlu değildir. Şikayeti haklı gösterecek bazı emare ve olguların zayıf ve dolaylı da olsa varlığı yeterlidir. Bunlara dayanarak başkalarının da aynı olay karşısında davalı gibi davranabileceği hallerde şikayet hakkının kullanılmasının uygun olduğu kabul edilmelidir. Aksi halde şikayetin hak arama özgürlüğü sınırları aşılarak kullanıldığı, kişilik değerlerine saldırı oluşturduğu sonucuna varılmalıdır.
Somut olayda, davalı tarafından BİMER’e yazılan 21/05/2014 tarihli şikayet dilekçesinde, taşımacılık işi yaptığı, ... Cezaevi sevkleri ve keşifler nedeniyle adliyeye ... gönderdiği, son zamanlarda personel ile arasında bir takım sıkıntılar yaşandığı, yaşanan sürece ilişkin olayları ve düşüncelerini anlatarak adliyede görevli bir kısım personel hakkındaki şikayetlerine yer verilmiştir. Davalının şikayetinin olağan kuşku üzerine yapıldığının, yakınma olduğunun ve hak arama özgürlüğü kapsamında kaldığının kabul edilerek istemin tümden reddine karar verilmesi gerekirken, şikayet hakkının kötüye kullanıldığından bahisle kısmen kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 25/04/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.