7. Hukuk Dairesi 2016/21595 E. , 2016/21945 K
Gönderilme zamanı: 18 Kas 2021, 20:30
7. Hukuk Dairesi 2016/21595 E. , 2016/21945 K.
'İçtihat Metni'
Mahkemesi :İş Mahkemesi
vekili Av. ...
Dava Türü : İşe iade
YARGITAY İLAMI
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay'ca incelenmesi davalı vekilince istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı vekili,, iş akdine geçerli bir neden bulunmaksızın ve gerçekte sendikal nedenle son verildiğini öne sürerek feshin geçersizliğinin tespiti ile davacının işe iadesine, 6356 sayılı Yasa kapsamında 1 yıllık ücret tutarında sendikal tazminata karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, feshin geçerli bir nedeni bulunmadığı ve esasında sendikal nedene dayandığı gerekçesiyle feshin geçersizliğinin tespiti ile davacının işe iadesine ve sendikal tazminatın 1 yıllık brüt ücret tutarında belirlenmesine karar verilmiştir.
Dosya içeriğinden iş akdine kadro fazlalığı nedeniyle son verildiği ancak işçi alımı yapıldığı ve işverence işletmesel kararın tutarlı bir şekilde uygulanmadığı anlaşıldığından mahkemece feshin geçersiz olduğunun tespitinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Açıklanan nedenle davalının bu yönü kapsayan temyiz itirazı yerinde değildir.
Taraflar arasında feshin sendikal nedenlerle yapılıp yapılmadığı hususu tartışmalıdır.
Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 25'inci maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada hükme bağlanmıştır. Sözü edilen maddenin ikinci fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacağı kuralı getirilmiştir.
İşverenin, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 25'inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca iş sözleşmesini sendikal nedenlerle feshetmesi halinde işçi, işe iade davası açma hakkına sahiptir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, iş yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, iş yerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, iş yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir.
Somut olayda, işçinin üyesi olduğu sendikanın yazı cevabı net değildir. Mahkemece, işyerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, üyelikten çekilen işçilerin iş yerinde çalışmaya devam edip etmediği, çalışan işçiler arasında halen sendika üyesi olanlar bulunup bulunmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı sendika ve davalı işverene yazılacak yazılar ile netleştirilmeli, özellikle kadro fazlalılığı olduğu gerekçesiyle iş akdine aynı dönemde son verilen işçiler arasında sendika üyesi olmayan işçilerin de bulunup bulunmadığı belirlenmeli yapılan bu araştırmanın sonucu tüm dosya kapsamıyla birlikte değerlendirilerek feshin sendikal nedene dayanmadığı konusunda bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu husus gözetilmeden eksik inceleme ile karar verilmesi hatalı olup bozma nedenidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 28.12.2016 tarihinde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.
'İçtihat Metni'
Mahkemesi :İş Mahkemesi
vekili Av. ...
Dava Türü : İşe iade
YARGITAY İLAMI
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay'ca incelenmesi davalı vekilince istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı vekili,, iş akdine geçerli bir neden bulunmaksızın ve gerçekte sendikal nedenle son verildiğini öne sürerek feshin geçersizliğinin tespiti ile davacının işe iadesine, 6356 sayılı Yasa kapsamında 1 yıllık ücret tutarında sendikal tazminata karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, feshin geçerli bir nedeni bulunmadığı ve esasında sendikal nedene dayandığı gerekçesiyle feshin geçersizliğinin tespiti ile davacının işe iadesine ve sendikal tazminatın 1 yıllık brüt ücret tutarında belirlenmesine karar verilmiştir.
Dosya içeriğinden iş akdine kadro fazlalığı nedeniyle son verildiği ancak işçi alımı yapıldığı ve işverence işletmesel kararın tutarlı bir şekilde uygulanmadığı anlaşıldığından mahkemece feshin geçersiz olduğunun tespitinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Açıklanan nedenle davalının bu yönü kapsayan temyiz itirazı yerinde değildir.
Taraflar arasında feshin sendikal nedenlerle yapılıp yapılmadığı hususu tartışmalıdır.
Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 25'inci maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada hükme bağlanmıştır. Sözü edilen maddenin ikinci fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacağı kuralı getirilmiştir.
İşverenin, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 25'inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca iş sözleşmesini sendikal nedenlerle feshetmesi halinde işçi, işe iade davası açma hakkına sahiptir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, iş yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, iş yerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, iş yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir.
Somut olayda, işçinin üyesi olduğu sendikanın yazı cevabı net değildir. Mahkemece, işyerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, üyelikten çekilen işçilerin iş yerinde çalışmaya devam edip etmediği, çalışan işçiler arasında halen sendika üyesi olanlar bulunup bulunmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı sendika ve davalı işverene yazılacak yazılar ile netleştirilmeli, özellikle kadro fazlalılığı olduğu gerekçesiyle iş akdine aynı dönemde son verilen işçiler arasında sendika üyesi olmayan işçilerin de bulunup bulunmadığı belirlenmeli yapılan bu araştırmanın sonucu tüm dosya kapsamıyla birlikte değerlendirilerek feshin sendikal nedene dayanmadığı konusunda bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu husus gözetilmeden eksik inceleme ile karar verilmesi hatalı olup bozma nedenidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 28.12.2016 tarihinde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.