7. Hukuk Dairesi 2016/23711 E. , 2016/15529 K

[İctihat]

7. Hukuk Dairesi 2016/23711 E. , 2016/15529 K.

'İçtihat Metni'
Mahkemesi :İş Mahkemesi

YARGITAY İLAMI

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay'ca incelenmesi davalı .... vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı işçi, araç muayene teknisyeni olarak çalışırken iş akdinin haklı neden olmadan feshedildiğinden bahisle işe iadesine ve işe başlatılmadığı takdirde 8 aylık brüt ücret tutarında tazminat ve 4 aylık boşta geçen süre ücretinin hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalılar cevap dilekçesi sunmamıştır.
Mahkemece, dava konusu olayda davalı .... 'nin adresinin .. ve davalı ... İşlet A.Ş.'nin adresinin ... olduğu, davacının çalıştığı son iş yerinin ise ... ilçesinde bulunduğu, HMK'nun 7/2. Maddesi gereğince dava sebebine göre ortak yetkili mahkemenin ... İş Mahkemesi olduğu gerekçesiyle mahkemenin yetkisizliğine ve talep halinde dosyanın yetkili ... Nöbetçi İş (Asliye Hukuk) Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Taraflar arasında yetkili mahkemenin hangi iş mahkemesi olduğu konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 5. maddesi uyarınca, iş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgâhı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme geçerli değildir.
İş mahkemesinin görevi kapsamında bulunan bir dava, dava tarihinde davalının ikametgâhının bulunduğu veya işçinin işini yaptığı yerdeki iş mahkemesi veya iş davalarına bakmakla görevli asliye hukuk mahkemesinde açılmalıdır.
Türk Medeni Kanununun 19. maddesi uyarınca, gerçek kişi yönünden yerleşim yeri, sürekli kalma niyetiyle oturulan yerdir. Gerçek kişi işverenin başka bir yerde yerleşmek niyetiyle oturduğu kanıtlanmadığı takdirde, kural olarak nüfusta kayıtlı olduğu yerin ikametgâh olarak kabulü gerekir. Aynı Yasanın 49. maddesi gereğince, tüzel kişinin yerleşim yeri, kuruluş belgesinde başka bir hüküm bulunmadıkça, işlerinin yönetildiği yerdir.
Yetkili mahkemenin belirlenmesinde önemli olan işin yapıldığı işyeri tanımına, 5521 sayılı Yasada yer verilmemiştir. İşyeri, 4857 sayılı İş Kanununun 2. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, işveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime işyeri denir. İşverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen yerler (işyerine bağlı yerler) ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçlar da işyerinden sayılır. İşyeri, işyerine bağlı yerler, eklentiler ve araçlar ile oluşturulan iş organizasyonu kapsamında bir bütündür. Bir yer, ancak işin niteliği ve yürütümü bakımından işyerine bağlı bulunmaktaysa, o işyerinden sayılacaktır.
İş veya toplu iş sözleşmesinin tarafları, davalının yerleşim yeri ve işin yapıldığı yer dışındaki bir mahkemenin yetkili olduğuna dair düzenleme yapmaları, 5521 sayılı Kanunun 5. maddesinin emredici nitelikteki son cümlesi gereğince geçersizdir.
İş mahkemesinin yetkisi kamu düzeni ile ilgili olduğundan, davalı tarafça süresinde yetki itirazı yapılmamış olsa bile, mahkeme tarafından bu husus kendiliğinden göz önünde bulundurmalıdır. Bir başka anlatımla hâkim, davanın her aşamasında yetki itirazını dikkate alabileceği gibi, kendisi de resen yetkisizlik kararı verebilir.
Somut uyuşmazlıkta Davalı ... 'nin merkezi ..., diğer davalı ... İşlet A.Ş.'nin merkezi İstanbul, işin görüldüğü yer ise ...’ dir.
5521 sayılı yasanın 5 inci maddesi davacıya seçimlik bir hak vermiştir. Buna göre davacı davasını ister işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede açabilecek isterse dava olunanın (birden fazla dava olunan varsa bunlardan her hangi birisinin) Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgâhı sayılan yer mahkemesinde açabilecektir.
Bu kapsamda, davacı seçimlik hakkını kullanarak davalılardan ....'nin davanın açıldığı tarihte ikametgâhı sayılan ... İş Mahkemesi'nde davasını açmıştır. ... İş Mahkemesi davaya bakmaya yetkili olduğundan mahkeme gerekçesinde yer alan 6100 sayılı HMK'nun 7 nci maddesinin olayımızda uygulama yeri yoktur. Bu nedenle, ... İş Mahkemesinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmesi hatalı olup kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
Yapılacak iş, işin esasına girerek iddia ve savunma ile ilgili gerekli araştırma yapıldıktan sonra çıkacak sonuca göre karar vermektir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalı ....'ne iadesine, 04/10/2016 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.