8. Hukuk Dairesi 2015/23642 E. , 2018/13101 K

[İctihat]

8. Hukuk Dairesi 2015/23642 E. , 2018/13101 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Muhdesat Aidiyetinin Tespiti


Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne ve kısmen reddine karar verilmiş olup hükmün davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
K A R A R
Davacılar vekili, ortaklığın giderilmesi davasına konu edilen 723 ada 21 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan üç katlı binanın vekil edenleri tarafından ortaklaşa yapıldığını açıklayarak, taşınmaz üzerinde bulunan binanın vekil edenlerine ait olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davalılar vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece “Davanın kısmen kabulüne, 21 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan üç katlı binanın 1 ve 2. katlarının mülkiyetlerinin 1/2 hisseli olarak davacılar Hakkı ve ...'a aidiyetlerinin tespitine, davacıların fazlaya ilişkin istemlerinin reddine, 492 sayılı Harçlar Yasası'nın 21. maddesi gereğince alınması gereken 8.268,09 TL nisbi karar ve ilam harcının peşin alınan 2.544,80 TL’den mahsubu ile eksik 5.723,29 TL’nin davalılardan alınarak Hazineye irat kaydına, davacı tarafça yapılan 685,20 TL yargılama gideri ve 2.544,80 TL peşin harç olmak üzere toplam 3.230,00 TL yargılama giderinin davanın kabul ve red oranı gözönüne alınarak hesaplanan 2.430 TL'sinin davalılardan alınarak davacıya ödenmesine, bakiyenin davacı üzerinde bırakılmasına, davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden yürürlükte olan AAÜT'e göre 11.965,92 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacılara ödenmesine” karar verilmesi üzerine hüküm, davalılar vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
Dava, muhdesatın aidiyetinin tespiti talebine ilişkindir.
1-Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller Mahkemece takdir edilerek karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre, davalılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-a)Bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur (4721 s.lı TMK 684/1 m). Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer (TMK 718 m). 22.12.1995 tarih ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukukunda, muhdesattan, bir arazi üzerinde yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, sahibine arazi mülkiyetinden ayrı, bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak sağlamaz. Muhdesat sahibinin hakkı, sadece şahsi bir haktır (TMK 722, 724, 729 m.ler). Taşınmaz üzerindeki bina, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez. Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın mülkiyetinin arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez.
Muhdesatın aidiyeti isteğiyle açılan bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin ya da yalnızca aidiyetinin tespitine karar verilmesi gerekir.
Hal böyle olunca, davaya konu binanın davacılar tarafından meydana getirildiğinin ya da aidiyetinin tespitine karar verilmesi gerekirken, binanın mülkiyetinin davacılara ait olduğunun tespitine karar verilmesi doğru olmamıştır.
b)Muhdesatın tespiti davalarında davanın konusu (müddeabih) davalıların payına isabet eden muhdesat değeri (zemin bedeli hariç) olup yargılama sonucunda hüküm altına alınacak nispi karar ve ilam harcının, yargılama giderlerinin ve taraflar yararına takdir edilecek vekalet ücretlerinin iş bu müddeabih esas alınarak hesaplanması gerekir.
Ayrıca, az yukarıda açıklanan esaslar dikkate alınarak yargılama sonucunda hüküm altına alınacak nispi karar ve ilam harcından, aynı şekilde 6100 sayılı HMK'nın 326/2. maddesi uyarınca hesaplanacak yargılama giderinden ve davacı yararına takdir edilecek vekalet ücretinden, her bir davalının, dava konusu taşınmazın tapuda paylı mülkiyet şeklinde kayıtlı olması halinde tapudaki payları, elbirliği mülkiyetin sözkonusu olması halinde ise miras payları göz önünde bulundurularak sorumlu tutulmaları gerekir.
Somut olaya gelince, dava konusu muhdesatın üzerinde bulunduğu 21 parsel sayılı taşınmaz, taraflar adına elbirliği mülkiyeti şeklinde kayıtlı olup, davalıların payı 219,14 m2 dir. Dosyaya ibraz edilen bilirkişi raporlarına göre, davalıların payına isabet eden dava değeri ise 71.514 TL'dir. Bu miktar üzerinden alınması gereken karar ve ilam harcı 4.485 TL olup, 2.544,80 TL peşin harç alınmıştır. O halde alınması gereken karar ve ilam harcının kalan kısmı 1.940,20 TL'dir. Ayrıca, az yukarıda açıklanan ilkeler çerçevesinde, yargılama sonucunda, davacılar lehine hükmedilmesi gereken vekalet ücreti ise 7.066 TL dir.
Mahkemece yukarıda açıklanan hususlar dikkate alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.
Ne var ki bu hususlar yeniden yargılamayı gerektirmediğinden temyiz edilen hükmün 1,3,4 ve 5. fıkralarının HUMK'nun 438/7 (HMK 370) maddesi uyarınca düzeltilerek onanması gerekmiştir.
SONUÇ: Davalılar vekilinin temyiz itirazlarının (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle kabulü ile, hükmün 1.fıkrasındaki “ .... mülkiyetlerinin .... ” ibaresinin hüküm fıkrasından çıkarılmasına, hükmün 3.fıkrasındaki “....8.268,09 .... ve .... 5.279,29 .... ” rakamlarının hüküm fıkrasından çıkarılmasına yerine sırasıyla“ .... 4.485 .... ve .... 1.940,20 .... ” rakamlarının yazılmasına, hükmün 3.fıkrasındaki “.... davalılardan .... ” ibaresinden sonra gelmek üzere “.... tapudaki payları gözönünde bulundurulmak suretiyle .... ” ibarelerinin eklenmesine, hükmün 5.fıkrasındaki “.... 11.965,92 .... ” rakamının hüküm fıkrasından çıkarılmasına yerine “ .... 7.066 .... ” rakamının yazılmasına, hükmün 5.fıkrasındaki “.... davalılardan .... ” ibaresinden sonra gelmek üzere “.... tapudaki payları gözönünde bulundurulmak suretiyle .... ” ibarelerinin eklenmesine, Yerel Mahkeme hükmünün 6100 sayılı HMK'nın Geçici 3. maddesi yollaması ile HMK'nun 304. maddesi (1086 sayılı HUMK'nun 438/7. fıkrası) gereğince DÜZELTİLMİŞ BU ŞEKLİ İLE ONANMASINA, davalılar vekilinin sair temyiz itirazlarının (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle REDDİNE, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 23.05.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.