8. Hukuk Dairesi 2019/6742 E. , 2020/131 K.

[İctihat]

8. Hukuk Dairesi 2019/6742 E. , 2020/131 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
K A R A R
Davacılar vekili, müvekkillerinin murislerine ait Temmuz 327 tarih, 20 cilt 114 sayfa ve 2 sıra numarası ile tapuya kayıtlı olan taşınmazın kadastro tespit çalışmaları sırasında 104 ada 1 parsel olarak mera vasfı ile tahdit edildiğini, mezkur taşınmaza 100 yıldan fazla süredir müvekkillerinin malik olduğunu belirterek dava konusu taşınmazın tapusunun iptal edilerek müvekkilleri adına kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmesi üzerine hüküm, davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden kadastro çalışmaları sırasında ... Köyü çalışma alanında bulunan 104 ada 1 parsel 3.580.812,83 metrekare yüzölçümündeki taşınmazın mera vasfı ile orta malı olarak sınırlandırıldığı, bir kısım davacılar ile dava dışı ... ve müşterekleri tarafından yasal süresi içinde tapu kaydı ve miras yolu ile gelen hakka dayanarak kadastro mahkemesinde tespite itiraz davası açıldığı, yargılama sırasında ...’in aynı iddiaya dayanarak davaya katıldığı, ... Kadastro Mahkemesince yapılan yargılama sonunda 13.11.2013 tarihli ve 2010/108 Esas, 2013/45 Karar sayılı kararı ile 104 ada 1 parsel sayılı taşınmaza karşı açılan davanın husumet nedeni ile reddine karar verildiği, hükmün temyizi üzerine Yargıtay 16. Hukuk Dairesince 11.06.2014 tarihli ve 2014/10384 Esas, 2014/8207 Karar sayılı ilamında belirtilen “...Dava, kadastro tespitine itiraz niteliğinde olup, dilekçede 104 ada 10, 13 ve 14 parsel sayılı taşınmazlar dava konusu edilmiş, husumet ise Hazineye yöneltilmiştir. Mahkemece yapılan keşif neticesinde, asıl dava edilmek istenen taşınmazın 104 ada 1 parsel sayılı mera parseli olduğu anlaşılmıştır. Meraların mülkiyeti Hazineye, yararlanma hakkı ilgili köy tüzel kişiliğine ait olup, Hazine ile beraber ilgili tüzel kişiliğe de dava yöneltilmesi gerekir. Davacı taraf her ne kadar parsel numarasında yanıldığını belirtmiş ise de Hazineyi hasım göstermiştir. Bu durumda askı ilan süresinde doğru hasma yöneltilen davada parsel numarasının hatalı gösterilmesinin maddi hataya dayalı olduğunun kabulü gerekir. Tutanak örneğine göre taşınmazın mera niteliğinde olduğu anlaşılmıştır. Buna göre davanın askı ilan süresi içinde Hazineye karşı açıldığı, ancak husumetin incelenen dava konusu taşınmazın tutanak örneğinde belirtilen mera niteliğine göre davanın eksik yöneltildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda husumet yanlış değil eksik yöneltilmiş olup, Hazine ile zorunlu dava arkadaşı olan köy tüzel kişiliğinin de davaya dahil edilmesi mümkün olduğuna göre varılan sonuç dosya kapsamına uygun bulunmamaktadır....” gerekçeleriyle bozma kararı verildiği ve hali hazırda yargılamanın aynı mahkemenin 2015/1 Esası üzerinden yürütüldüğü anlaşılmaktadır. Dava konusu 104 ada 1 parsel sayılı taşınmaza yönelik kadastro tespitine itiraz davasının derdest olduğu anlaşıldığına göre, kadastro tespit tutanağının kesinleştiğininden bahsedilemez.
2613 sayılı Kanun'un 27. maddesinde '22 nci maddenin (A) fıkrasına göre yapılacak ilândan sonra ve ilânda yazılı yerlerde gayrimenkul mallara taallûk eden, kadastroyu ve tahriri alâkalandıran her türlü ihtilâfların halli kadastro mahkemelerine aittir. Mahkemelerce görülmekte olan veya yüksek salahiyetli mahkemelerden bozularak iade edilen bu gibi hususlara ait dava evrakı da resen kadastro mahkemesine devrolunur. Kadastro mahkemesi devrolunan dava evrakını kaldıkları noktadan ve bozularak iade edilenleri bozma sebeblerine göre tetkik ve fasleder. Kadastro mahkemelerinin verdiği hükmün yüksek salahiyetli mahkemece bozularak iadesi zamanında komisyonlar o yer mahkemesinin kaza hududu dışına çıkmış ise bu davaya o yerin salahiyetli mahkemesi bu kanun hükmüne göre bakar ' denmektedir.
Ayrıca, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 26'inci maddesi hükmünde bir taşınmaz hakkında kadastro tutanağının düzenlenmesi ile Kadastro Mahkemesinin görevinin başlayacağı, 27 nci maddesi hükmünde de, mahalli hukuk mahkemelerinde görülmekte olan veya henüz kesinleşmemiş bulunan taşınmaz mala ilişkin davalar hakkında o taşınmaz mal için kadastro tutanağı düzenlendiği tarihte bu mahkemelerin görevinin sona ereceği, dava dosyalarının resen Kadastro Mahkemesine devrolunacağı açıklanmış, Kadastro Hakiminin devredilen bu dava dosyaları ile beşinci madde gereğince müdür tarafından gönderilen kadastro tutanaklarını birleştirerek 11 inci maddede yazılı şekle uygun olarak askı ilanını yaptıracağı, ilan süresi bitmeden duruşmaya başlanamayacağı, henüz kesinleşmemiş olan davalara, kaldıkları noktadan bu kanunda öngörülen esas ve usul dairesinde devam olunacağı belirtilmiştir. Bu olguların kamu düzenine ilişkin olması nedeniyle istek olmasa bile mahkemece kendiliğinden gözetilmesi gerektiği kuşkusuzdur.
Hal böyle olunca yukarıda yazılı kanun hükümleri uyarınca uyuşmazlığın çözümünde Kadastro Mahkemesi'nin görevli olarak belirlendiğine ve görev kamu düzenine ilişkin olup yargılamanın her hal ve aşamasında resen gözönünde bulundurulmak gerektiğine göre, mahkemece, resen görevsizlik kararı verilmek suretiyle dava dosyasının görevli ve yetkili Kadastro Mahkemesi'ne gönderilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden, kabulüyle, hükmün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine,14/01/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.