Özel Kanunlarına Göre Haczedilemeyen Mal ve Haklar

[Hepsihukuk]

FİNANSAL KİRALAMA KONUSU MALLAR
3226 Sayılı Finansal Kiralama Kanunun 20.maddesi gereğince kiralayanın borcundan dolayı finansal kiralama konusu mallar haczedilemez.

“ Finansal kiralama konusu bir malın kiracısının icra takibine uğraması halinde, kiralayan üçüncü şahıs veya kiracı borçlunun icra müdürüne yapacağı müracaatla bu mallar takip dışı bırakılır. Bu işlem bir istihkak iddiası olmayıp finansal kiralama konusu mala ilişkin bir mükellefiyettir.” (12.HD.24.02.2005 – 577/3609)

3226 Sayılı Finansal Kiralama Yasasının 8.maddesinde; finansal kiralama sözleşmesinin noterlikçe düzenleme şeklinde yapılacağı emredici bir kural olarak düzenlenmiştir. Yine 8.maddenin 1.parağrafının 2.cümlesinde, taşınır mala ilişkin finansal kiralama sözleşmesinin, kiracının ikametgahı noterliğinde bu iş için tutulan özel sicile tescili gerektiği hükmü öngörülmüş olup, finansal kiralama sözleşmesinin noterce düzenleme şeklinde yapılıp yapılmadığı ve taşınır mala dair sözleşmenin, kiracının ikametgahı noterliğinde özel sicile tescil edilip edilmediği icra mahkemesince resen araştırılmalıdır.

“ 3226 Sayılı Finansal Kiralama Yasasının gerek finansal kiralama sözleşmesinin şekli ve sözleşmeye aleniyet kazandırılması amacıyla özel siciline tesciline dair 8.maddesi ve gerekse 19.maddede yer alan emredici nitelikteki koruma hükümleri kamu düzenine ilişkin olup, finansal kiralama sözleşmesinin noterce düzenleme şeklinde yapılıp yapılmadığı ve taşınır mala dair sözleşmenin, kiracının ikametgahı noterliğinde özel sicile tescil edilip edilmediği resen araştırılacak konulardandır.”
(HGK. 22.10.2003 – 12-560/605)

Sosyal Güvenlik Kurumunca bağlanan gelir ve aylıklar:
5838 sayılı kanunun 32. maddesiyle, Emekli Sandığı, S.S.K. ve Bağ-Kur gibi kurumları tek bir bünyede toplayan 5410 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu’nun 93. maddesinde yapılan değişikliğe göre; Kurumca bağlanan gelir ve aylıkların, nafaka borçları dışında, haciz veya başkasına devir ve temlik edilemeyeceğine hükmedilmiş ve bu yöndeki talebin İcra Müdürü tarafından reddedileceği hususu yasaya girmiştir. 28.02.2009 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan ve yayımı tarihinde yürürlüğü giren yasaya göre, bundan böyle emekli maaşlarının haczi mümkün değildir.

2762 Sayılı Vakıflar Kanunu:
2762 Sayılı Vakıflar Kanununun 8.maddesi uyarınca vakıfların doğrudan doğruya hayrattan olan gayrimenkulleri Devlet Malları imtiyazından faydalanırlar ve bu nedenle haczedilemezler. Bu hüküm vakıf mallarına ilişkin olup, Vakıflar Genel Müdürlüğü özel bütçeli bir kamu idaresi olduğundan malları Devlet malı niteliğindedir ve haczedilemez.

Maden Kanunu:
3213 Sayılı Maden Kanununun 40 – 41.maddelerine göre haczedilmezlik şikayeti 7 günlük süreye tabidir.
Madde 40. Madenin işletilmesinde gerekli olan kuyular, ocaklar ve galeriler ile makineler, binalar, yer altında ve yer üstünde kullanılan her türlü nakil vasıtaları madenin çıkarılması, temizlenmesi, izabesi gibi cevherin kıymetlendirilmesine yarayan alet ve tesisler ve bir senelik işletme malzemesinin üzerine münferiden haciz veya ihtiyati tedbir konulamaz.
Ancak işetme hakkı ile bir bütün teşkil eden 1.bentte yazılı tesis, vasıta, alet ve malzemenin tamamı veya çıkarılmış cevherlerle bu cevherlerin bakiyeleri ve cürufu üzerine haciz ve ihtiyati tedbir konulabilir. Üçüncü şahsın rehin hakları saklıdır.
Madde 41- Madenin tamamına veya çıkarılmış cevherlerle bakiye yığını ve cürufuna gerek haciz veya ihtiyati tedbir konulması ve gerekse bunların icraen satışına teşebbüs edilmesi hallerinde alacaklı veya icra dairesince madenin faaliyeti durdurulamayacağı gibi bu faaliyete müdahale de edilemez.

Yola hazır gemi:
TTK.nun 892.maddesi uyarınca yola çıkmaya hazır gemi haczedilemez. Bu hüküm Türk gemi siciline kayıtlı gemiler için olup, yabancı gemiler hakkında uygulanmaz (TTK m.866)

Gecekondu kanunu:
775 Sayılı Gecekondu Kanununun 34/e maddesi uyarınca bu kanun hükümlerine göre belediyelerce tahsis olunan arsalar, yapılar ve bu arsalar üzerine yapılan bina ile meydana gelen taşınmaz mallar, tahsis tarihinden itibaren 10 (on) yıl süre içinde haczedilemez. Bu hüküm emredici nitelikte ve kamu düzeni ile ilgili olduğundan bu konudaki şikayetler süreye bağlı değildir. (12.HD.25.02.2005 Tarih 1097/3889)

1005 Sayılı İstiklal Madalyası verilmiş bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkındaki Kanun:
Bu kanunun 1.maddesine göre bu kanun uyarınca vatani hizmet tertibinden bağlanan aylıklar hiçbir suretle haczedilemez.

Avukatlık Kanunu:
1136 Sayılı Avukatlık Kanunun 164/Son maddesi uyarınca avukatlık ücreti, avukata ait olup, iş sahibinin borcu için takas ve mahsup edilemez, haczedilemez.

4081 Sayılı Çiftçi Mallarının Korunması Hakkındaki Kanun:
Bu kanunun 22.maddesi uyarınca Korunma Sandığının mevcudu devlet malı hükmündedir. Korunma gelirleri ve korunma sandığındaki paraya haciz konulamaz.

4933 Sayılı İnönü Armağanları Kanunu:
Bu kanunun 13.maddesi uyarınca İnönü Armağanları her türlü vergi resim ve harçlar dışında tutulur. Bunlar borç için haczedilemez. Armağan alanların eser, keşif ve ihtara ve başarılarına ilişkin her türlü hakları saklıdır. Armağan hak edenin ölümü halinde armağan mirasçılarına verilir ve mirasçılar bu madde hükmünden faydalanırlar.

5543 Sayılı İskan Kanunu:
Bu kanunun 21.maddesi gereğince bu kanuna göre verilen taşınmaz mallar temlik tarihinden itibaren 10 (on) yıl süre ile hiçbir suretle satılamaz, bağışlanamaz, terhin edilemez, tapu kütüğüne satış vaadi şerhi konulamaz ve haczolunamaz. Bu taşınmazların tapularına bu yolla kayıt düşülür.

6245 Sayılı Harcırah Kanunu:
Bu kanunun 61.maddesi uyarınca bu kanuna göre ödenecek istihkaklar borç için haczedilemez.

6831 Sayılı Orman Kanunu:
Bu kanunun 31/8.maddesi uyarınca bu madde hükümlerine göre verilen yapacak ile bunların enkazı ve yakacak odun haczedilemez.

5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu:
Bu kanunun 61.maddesi uyarınca İcra ve İflas Kanunun 24 ve 30.maddelerinin hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla;
1.Eser sahibinin ve mirasçılardan birinin mülkiyeti altında bulunan henüz alenileşmemiş bir eserin müsvedde ve asılları.
2.SİNEMA ESERLERİ HARİÇ OLMAK ÜZERE BİRİNCİ BENTTE ZİKREDİLEN ESERLER ÜZERİNDEKİ MALİ HAKLAR,
3.Eser sahibinin, mali haklara dair hukuki muamelelerden doğan paradan gayrı alacakları,
Kanuni veya akdi bir rehin hakkının, cebri icranın veya hapis hakkının konusu olamaz.

1618 Sayılı Seyahat Acenteleri ve Seyahat Acenteleri Birliği Kanunu:
Bu kanunun 12.maddesi uyarınca seyahat acenteleri ve şubeleri, müşterileri ile biletlerini satacakları ulaştırma müesseselerine sunacakları hizmetler ve tüm seyahat acenteliği işlemlerinden doğacak yükümlülüklerine karşılık teşkil etmek üzere bir kuruluş teminatı vermek zorundadırlar.
Kuruluş teminatı, Bakanlık emrine kayıtsız şartsız kesin olarak para, Devlet istikraz tahvilleri, kati ve süresiz banka teminat mektubu olarak verilir, bu maddedeki yükümlülükler dışında başka bir alacak dolayısıyla temlik, rehin ve haciz edilemez.

1711 Sayılı Tasarruf Sandıkları Hakkında Kanun:
Bu kanunun 4.maddesi uyarınca her şahsa ait tevdiattan bin liraya kadar olan kısmı haciz olunamayıp, yalnız bunun faizi haciz olunabilir.

2489 Sayılı Kefalet Kanunu:
Bu kanunun 11.maddesi uyarınca Kefalet Sandığı sermayesi her türlü vergi ve resimlerden muaftır. Sahiplerine red ve iade oluncaya kadar bu sandıktaki mevduat muhtemel tazminata karşı teminattır. Üçüncü şahısların bu paralar üzerine koyacakları hacizler paranın sahiplerine verileceği zaman tenfiz olunur.

7397 Sayılı Sigorta Murakabe Kanunu:
Bu kanunun 14/4.maddesi uyarınca teminatlar, sigortalıların tüm alacakları ödenmeden iflas veya tasfiye masasına dahil ve başka nitelikteki alacaklar için dava edilemez veya icra takibine konu olamaz.

128 Sayılı Askeri Öğrencilerin Harçlıkları Hakkında Kanun:
Bu kanunun 5.maddesi uyarınca Bu kanun gereğince ödenecek harçlıklar hiçbir vergi ve resme tabi tutulmaz ve borç için haczedilemez.

205 Sayılı Ordu Yardımlaşma Kurumu Kanunu:
Bu kanunun 37.maddesi uyarınca Kurumun her çeşit malları ile gelir ve alacakları, Devlet Malları hak ve rüçhanlığını haizdir. Bunlara karşı suç işleyenler Devlet mallarına suç işleyenler gibi takibata tabi tutulur.
Kurumun malı devlet malı sayıldığından hiçbir mal varlığı haczedilemez.

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu:
Bu kanunun 203.maddesi gereğince aile yardımı ödenekleri, 207.maddesi gereğince doğum yardımı ödeneği ve 208.maddesi uyarınca ölüm yardımı ödeneği haczedilemez.

926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu:
Bu kanunun 143.maddesi uyarınca askeri öğrencilere verilen harçlıklar, 154.maddesi uyarınca subay ve astsubaylara verilen aile yardımı ödenekleri, 176.madde uyarınca subay ve astsubaylara verilen doğum yardımı ödeneği, 177.madde uyarınca subay ve astsubaylara verilen ölüm yardımı ödeneği haczedilemez.

257 Sayılı Er ve Erbaş Harçlıkları Kanunu:
Bu kanunun 10.maddesi uyarınca bu kanuna göre ödenecek harçlıklar haczedilemez.

1512 Sayılı Noterlik Kanunu:
Madde 38/5; Teminat parası noterlerin görevleri dolayısıyla sebep olabilecekleri zararlara ve bu yüzden haklarında verilebilecek para cezasına karşılık teşkil eder. Bu paralar başkasına temlik ve terhin edilemez. Haciz, 49.madde gereğince, devir işlemi sırasında alıkonulacak miktardan artakalanı için mümkündür.

2821 Sayılı Sendikalar Kanunu:
Madde 41/2 : Sendika ve konfederasyonların kütüphane ve spor tesisleri ile mesleki eğitimleri ve toplantıları için lüzumlu taşınır ve taşınmaz malları, bu mallarla ilgili alacaklar hariç haczedilemez.

2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu:
Madde 26/6; Bu madde uyarınca idarece alınan teminatlar haczedilemez ve üzerine ihtiyati tedbir konulamaz.

3100 Sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanun:
Madde 9/3; Kullanılan ödeme kaydedici cihazlar, ilgilinin Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefiyeti sona ermedikçe haczedilemez.

4572 Sayılı Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkındaki Kanun:
Madde 1/Son; Kooperatif ve birliklerdeki ortaklık payları rehin veya haciz edilemeyeceği gibi başka bir kooperatif yada birlikle birleşme hali dışında devredilemez.

854 Sayılı Deniz İş Kanunu:
Madde 32; Gemi adamının ücretinin ayda 240 lirası haczedilemez veya başkasına devir ve temlik olunamaz. Ancak gemi adamının bakmak zorunda olduğu aile üyeleri için hakim tarafından takdir edilecek miktar bu paraya dahil değildir. Bu kayıtlamalar, nafaka borcu alacaklılarının haklarını kaldırmaz.

5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu:
Madde 5/5; Ticari amaç güdülmeden bilhassa ev ve bahçesi içerisinde bakılan ev ve süs hayvanları sahiplerinin borcundan dolayı haczedilemezler.

2828 Sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu:
Madde 29; Bu kanun gereğince korunmaya ve yardıma muhtaç aile ve kişilere yapılacak ödemeler ve sağlanacak yardımlar başkasına devir, temlik ve haciz edilemez.

3083 Sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu:
Madde 11; Bu kanuna göre dağıtılan topraklar kamu yararı dışında hiçbir ayni hakla kayıtlanamaz, haczedilemez.

3292 Sayılı Vatani Hizmet Tertibi Aylıklarının Bağlanması Hakkında Kanun:
Madde 2; Vatani hizmet tertibinden bağlanacak aylıklar haczedilemez.

3466 Sayılı Uzman Jandarma Kanunu:
Madde 23; Uzman jandarma adaylarına okuldaki eğitim ve öğrenim süresince ödenen harçlıklar haczedilemez.

3671 Sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyelerinin Ödenek, Yolluk ve Emekliliklerine Dair Kanun:
Madde 1; Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyelerine ödenen yolluklar herhangi bir suretle haczedilemez.

4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu:
Madde 50; İşsizlik ödeneği, nafaka borçları dışında haciz edilemez.

4456 Sayılı Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş.’nin Kuruluşu Hakkındaki Kanun:
Madde 17; Bankanın taşınır ve taşınmaz malları, paraları, hak ve alacakları haciz edilemez.

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu:
Madde 34/son; Her ne suretle olursa olsun, idarece alınan teminatlar haczedilemez ve üzerine ihtiyati tedbir konulamaz.

5102 Sayılı Yüksek Öğrenim Öğrencilerine Burs Kredi Verilmesine İlişkin Kanun:
Madde 4/2; Yüksek öğrenim kredi ve Yurtlar Kurumunca verilen burs-kredi ve nakdi yardımlar haczedilemez.

406 Sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu:
Ek Madde 25; Telekomünikasyon hizmetleri ile ilgili olarak abone veya kullanıcılara tahsis edilen numara ve hat kullanımı gibi intifa ve kullanım hakları hiçbir şekilde haczedilemez.

6772 Sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2.maddesinin kaldırılması hakkındaki kanun:
Madde 4; Bu kanuna göre yapılacak tediyeler haczedilemez.

TOKİ:
2985 Sayılı Toplu Konut Kanunun toplu konut idaresinin gelirleri, harcamaları ve denetimi başlığını taşıyan 2.maddesinin f bendi (Bütçe Kanunları ile tahsis edilen ödenek ve 29.06.2001 tarihli ve 4075 sayılı kanunun 1.maddesi uyarınca alınan harçlar) dışında kalan gelirleri ve malları haczedilebilir.

1164 Sayılı Arsa Üretimi ve Değerlendirilmesi Hakkında Kanun:
Madde 11; Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü, sattığı veya devrettiği arsa ve arazinin amacına uygun kullanılması için tapu kayıtlarına, satış şartlarına uygun alt yapı, yapı veya tesis yapılmadıkça üçüncü kişilere satış, devir, temlik yapılamayacağı ve haczedilemeyeceği hususunda şerhler koydurmaya ve/veya bu amaca yönelik sözleşmeler yapmaya yetkilidir.

1581 Sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu:
Madde 13; Ortakların kredilerine mesnet olarak gösterdikleri ürünleri, hayvanları ve üretimleri ile ilgili her türlü makine ve araçları üzerine ortağı bulundukları kooperatiflerin mutlak rehin hakları vardır. Bunlar, borçlu ortaklara yediemin sıfatıyla teslim edilmiş sayılırlar ve üçüncü şahıslar tarafından hiçbir suretle haciz olunamazlar.

4636 Sayılı Milli Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve Nato Pol Tesisleri İşletme Başkanlığının Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun:
Madde 13; Başkanlığın taşınır ve taşınmaz malları ile diğer ayni hak ve mali varlıkları haczedilemez.

4706 Sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi Ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun:
Madde 5; Bu kanuna göre belediyelere bedelsiz olarak devredilen taşınmazlar ve belediyece satılması halinde bu taşınmazların satış bedelleri haczedilemez.

4632 Sayılı Kanun:
Madde 17; Bireysel emeklilik katkı payı fon mal varlığı niteliğinde sayılacağından haczedilemez.

3385 Sayılı Küçük Sanayi Bölgeleri İçinde Devletçe İnşa Edilmiş Örnek Sanayi Sitesi İş Yerlerinin Mülkiyetinin Devredilmesi Hakkında Kanun:
Madde 2; Bu kanuna göre devredilen taşınmazların on yıl süre ile haczedilemeyeceğine ilişkin tapuya kayıt düşülür.